De nieuwe Leerling in Beeld-toetsen

Sinds dit schooljaar worden de Cito-toetsen op de meeste scholen vervangen door de Leerling in Beeld-toetsen. Wat houdt Leerling in Beeld (LiB) in en wat zijn de voordelen en nadelen? In dit artikel zet ik het graag voor je uiteen.

Leerlingvolgsysteem

Om de cognitieve ontwikkeling van kinderen bij te houden, hanteren de meeste basisscholen in Nederland een leerlingvolgsysteem. Het leerlingvolgsysteem van Cito deed lange tijd dienst op veel scholen. Toetsen van Cito werden gemaakt, ingevoerd en geanalyseerd. De leerkrachten konden zo twee keer per jaar een tussenstand zien en de ontwikkeling van leerlingen goed volgen. Waar nodig kon worden ingezet op extra begeleiding, verlengde instructie of verrijking.

Een leerlingvolgsysteem helpt om alle kinderen in de gaten te houden, maar geeft uiteindelijk ook een relatief beeld van de groep in zijn geheel of de hele school. De Onderwijsinspectie heeft zich lange tijd ook bekommerd om die resultaten.

Wat de Cito-toetsen (generaties 1.0, 2.0 en 3.0) waren in dit leerlingvolgsysteem is de LiB-toets nu.

Leerling in Beeld

Leerling in Beeld (ook van Cito) is feitelijk alles in één: toetsen, resultatenmonitor én analyseprogramma. Door de toetsen in te voeren of digitaal te maken zien de leerkrachten in een druk op de knop de ontwikkeling van hun leerlingen. Leerlingen krijgen, net als bij de oude toetsen van Cito, een cijfer (beoordeling van I tot en met V) waarmee het niveau aan te duiden valt, maar ook zijn stijgende en dalende lijnen per individuele leerling en in de klas als geheel te zien.

Wat dat betreft kan het de leerkracht helpen lessen beter af te stemmen op de groepsbehoefte en de individuele behoefte. LiB geeft bovendien aan per categorie of regel waar kinderen nog extra uitleg behoeven en wat precies fout is gedaan.

Voordelen van Leerling in Beeld

De grote voordelen van Leerling in Beeld zijn het gebruiksgemak. Het is even werk om alle resultaten in te voeren, als de toetsen op papier worden gemaakt (waar steeds meer scholen voor kiezen), maar vervolgens heb je er als leerkracht een half jaar profijt van.

• Je ziet in één oogopslag alle antwoorden die een kind gegeven heeft;
• Je kan ook zien wat de groep in zijn totaal scoort;
• De leerkracht kan handvatten krijgen om instructies beter te geven;
• Het beeld van de leerling is door de hele school te zien en dus te volgen;
• Handige grafiekjes maken inzichtelijk welke groei een leerling doormaakt.

Nadelen van Leerling in Beeld

In het werkveld zijn ook klachten over Leerling in Beeld. Leerkrachten vinden het vooral vermoeiend dat er weer een nieuw systeem is, maar hebben ook moeite met de interface die Cito aan Leerling in Beeld gegeven heeft.

LiB-toetsen

De Leerling in Beeld toetsen worden, net als de oude Cito-toetsen, in januari en mei/ juni afgenomen. Ook deze heten de Midden en Eindtoetsen. In groep 8 vindt de B-toets plaats in november en de Eindtoets is tegenwoordig de Doorstroomtoets.

Tijdens de LiB-toetsen wordt vanaf groep 3 tot en met groep 4 voornamelijk getoetst op taal en rekenen, waarbij er wordt gekeken naar spelling (niet-werkwoorden en vanaf groep 5 ook werkwoorden), begrijpend lezen en technisch lezen in groep 3 (DMT en AVI).

De toetsen zijn korter dan de Cito-toetsen die voorheen werden afgenomen. Leerlingen ervaren de oefeningen wel als moeilijker en dat is ook te zien in de resultaten van de scholen. De meeste scholen zien dat de score van de Leerling in Beeld-toets slechter is dan de score van de Cito-toets, vorig jaar rond dezelfde tijd.

Thuis aan de slag met de Leerling in Beeld-toets

Wil je thuis oefenen voor de Leerling in Beeld-toets? Dat kan. Door lesuitval en lerarentekorten zien veel ouders zich genoodzaakt zelf bijles te geven om te voorkomen dat hun kinderen niet uitvallen. Belangrijk is wel dat je goede oefenboeken aanschaft voor de toetsen van Leerling in Beeld en niet zomaar kiest voor leuke online spelletjes of oude oefenboeken. De LiB-toets is echt een verhaal apart en kan alleen goed voorbereid worden met officiële oefenboeken. Op de website www.libtoetsoefenen.nl vind je voorbeelden van oefenboeken.