De ontwikkeling van kinderen in groep 6

Groep 6 van de basisschool wordt gezien als een belangrijk jaar. Zowel in cognitief aspect als sociaal-emotioneel. Kinderen in groep 6 zijn negen en tien jaar oud en maken veel veranderingen en ontwikkelingen door. Heb jij een kind in groep 6 of gaat jouw kind daar binnenkort naar toe? Dan is dit artikel voor jou bedoeld.

Kinderen van 9 en 10

We kijken eerst naar je kind zelf. Volgens de ontwikkelingspsychologie is de leeftijd van 9- en 10-jarigen er eentje waarbij je kind steeds gevoeliger wordt voor de meningen van anderen, maar zelf ook een duidelijkere mening begint te krijgen.

9- en 10-jarige kinderen denken steeds meer na voordat ze iets doen (ze zijn over het algemeen dus minder impulsief) en krijgen ook hun emoties meer en meer onder controle (woedebuien van de zeven- en achtjarigen worden nu dus echt beduidend minder).

Verder speelt de ontwikkeling zich af op de vier bekende gebieden van de ontwikkelingspsychologie, te weten:

De cognitieve ontwikkeling
De creatieve ontwikkeling
De sociaal-emotionele ontwikkeling
De motorische ontwikkeling

Cognitieve ontwikkeling

De cognitieve ontwikkeling gaat heel snel bij kinderen in groep 6 en dat kan twee dingen betekenen: ofwel gaat de ontwikkeling mee op het niveau van andere groep 6-leerlingen, ofwel blijft die achter.

Kinderen in groep 6 zitten officieel in de bovenbouw en dat betekent dat ze worden voorbereid en klaargestoomd voor het voortgezet onderwijs. Dat betekent dan ook dat er best wat van ze gevraagd kan worden op het gebied van rekenen, taal, spelling en begrijpend lezen. Gelukkig zijn er goede oefenboeken die het voor jou als ouder mogelijk maken om de lesstof aan de zijlijn te volgen (zeker handig met het huidige lerarentekort en de droevige kwaliteit van het onderwijs dat wel gegeven wordt).

Als je kind goed mee kan komen, is dat fijn. Lukt dit niet? Dan kan het best zijn dat je kind gestrest of gefrustreerd raakt. Het zal immers zien dat anderen de stof wel aan kunnen. Het is belangrijk hier op gepaste wijze op te reageren en je kind te leren dat iedereen zijn eigen ontwikkeling doormaakt.

De cognitieve ontwikkeling kan dan ook op heel andere manieren geprikkeld worden: ga in gesprek, laat de krant lezen of het journaal zien, praat over wat je zelf doet en filosofeer eens over wat levensvragen. De kleinste impulsen zullen het brein van je 9- of 10-jarigen weer flink aan kunnen zetten.

Creatieve ontwikkeling

De creatieve ontwikkeling bij kinderen in groep 6 speelt zich niet zo zeer op het gebied van knutselen en tekenen af, maar meer in het denken. Kinderen in groep 6 leggen razendsnel verbanden en zijn als geen ander in staat om oplossingen voor problemen te vinden. Het denken van groep 6 wordt naar een hoger level getild en zeker als je hier als ouder voor openstaat en naar luistert, kan de creativiteit zich goed ontwikkelen.

Op school zie je dit ook terug: vaak worden er lessen wereldoriëntatie gegeven, maar komt ook studievaardigheden ruimschoots aan bod. Dit zijn vakken die uitnodigen tot vraaggesprekken en waarbij problemen worden gezocht om tot oplossingsgericht denken te komen.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Ook de sociaal-emotionele ontwikkeling van 9- en 10-jarigen gaat snel. Je zal zien dat groepsprocessen een grotere rol gaan spelen, vriendschappen hechter worden en een grotere betekenis krijgen. Er ontstaan vaak vaste groepen en voor kinderen is het belangrijk om bij een groep te horen. Nadelen hierbij zijn pesten en groepsdruk. Het komt vaak voor dat kinderen voorbij hun eigen morele principes gaan omdat ze heel graag bij een hoek willen horen. Praat hier vooral over, leg uit hoe het werkt en geef het goede voorbeeld.

Vanaf de leeftijd van 10 jaar gaat het moreel relativisme een grotere rol spelen. Waar kinderen voor die leeftijd nog best stoïcijns op regels kunnen zijn, worden die nu gerelativeerd op basis van de situatie en de omstandigheden. Kinderen van 10 kennen hun eigen verantwoordelijkheid en handelen volgens hun eigen waarden en normen. Wat anderen daarvan vinden is voor nu nog niet belangrijk voor ze en daar kun je ze bij helpen. Maak ze vooral duidelijk dat veel van wat ze doen een keuze is. Respect tonen voor anderen hoort daar ook bij.

Wat veel ouders jammer vinden is dat op deze leeftijd ook de magie van spelen verdwijnt. Fantasie- en rollenspellen worden minder. Kinderen tot 9 jaar kunnen spelen zonder dat er een gemeenschappelijk doel is, bij oudere kinderen wordt dit anders. Rollen worden verdeeld en er kan soms een setje regels of zelfs een taakverdeling in het spel ontstaan. Dit is tekenend voor deze leeftijdsgroep.

Motorische ontwikkeling

De meeste kinderen hebben de fijne motoriek goede onder controle. Dat kun je zien aan de behendigheid waarmee deze kinderen schrijven, tekenen, maar ook schermpjes bedienen en knopjes bedrukken (de Digitale Revolutie heeft hier zeker een rol bij gespeeld). De motorische ontwikkeling op het gebied van bewegen kan bij kinderen afnemen, zeker als ze niet genoeg buitenspelen of sporten. Het is dan ook belangrijk om als ouder daar de gelegenheid voor te geven.

Conclusie

Kinderen in groep 6 zijn 9 en 10 jaar oud en maken een behoorlijke ontwikkeling mee op sociaal-emotioneel, cognitief, creatief en motorisch vlak. Als ouder goed om te weten wat je van je kind kan verwachten en hoe je in de ontwikkeling kan helpen.